JOAQUÍN ESTEFANÍA
A corrupción afecta á calidade da democracia. Así o mostran, por exemplo, os barómetros permanentes de Transparencia Internacional ou o índice da democracia elaborado polo semanario The Economist. A corrupción urbanística deveu hoxe en España na formulación máis frecuente da corrupción pública, aínda que cada vez sexa máis difícil separar os intereses privados dos corruptos, dos intereses políticos partidistas.
Agora que se produciu un cambio de Goberno convén recordar algunhas das ferramentas contra a corrupción urbanística que deixaron os destituídos. María Antonia Trujillo será recordada no longo prazo pola aprobación dunha nova Lei do solo, que entrou en vigor o pasado día 1 e que haberán de ter en conta os concellos constituídos tras as últimas eleccións municipais. Trujillo foi unha ministra de Vivenda con peor imaxe que práctica política. A nova lei do solo, que substitúe á de 1998, cambia a filosofía desta última de que todo solo era urbanizable mentres non se dixese o contrario, causante en boa parte do espectacular crecemento do prezo do solo e da formidable especulación que arrasaron este país nos últimos 10 anos. Só o tempo dirá se a nova lei do solo foi efectiva, pero na súa filosofía está a corrección de tanto desenfreo, coa reserva dunha porcentaxe do solo (30%) para vivenda protexida e unha nova tasación do solo mediante a cal o seu valor non estará en función das expectativas senón do seu prezo actual, entre outras medidas. Recordemos que a de 1998 é unha lei aprobada baixo o mandato do PP e que a actual foi aprobada co voto de todos os grupos parlamentarios, excepto o PP.
Jordi Sevilla, ata agora titular de Administracións Públicas, foi un dos mellores ministros de Rodríguez Zapatero e, polo tanto, susceptible de recuperación para novos empeños. Deixa á súa sucesora, Elena Salgado, os borradores e o espírito dunha nova Lei de Bases de Réxime Local. Nesa lei están as medidas para garantir o financiamento local, cuxa insuficiencia abriu paso a tantas irregularidades e estafas urbanísticas, que se produciron pola confluencia de tres factores: o extraordinario boom da construción (construíronse anualmente máis vivendas que en Alemaña, Reino Unido e Francia xuntos); os perennes problemas de financiamento das facendas locais e o crecente recurso destas administracións aos ingresos procedentes do urbanismo (algunhas estimacións prudentes calculan que este tipo de ingresos supón en moitos concellos o 30% do total, e outras menos prudentes, din que o 40%); e os cambios que parecen estar tendo lugar na estrutura de financiamento dunhas organizacións partidistas que dependen cada vez máis dos fondos que as corporacións locais destinan ao sostemento dos grupos municipais (segundo un informe do Tribunal de Contas, máis do 25% do total das subvencións públicas non electorais recibidas polos partidos procede das corporacións locais).
Os argumentos da lei de Réxime Local que deixa Sevilla atacan sobre todo ao segundo dos factores citados: cláusula específica que garante a participación dos concellos nos ingresos das comunidades autónomas, para que non dependan da vontade arbitraria destas últimas; introdución das incompatibilidades nos concelleiros; controis de poder para que sexan os plenos municipais e os equipos de goberno os que aborden as licenzas urbanísticas, as permutas de terreos e os convenios urbanísticos; etcétera.
Estes cambios legais están incluídos nas recomendacións que se fan no estudo máis exhaustivo elaborado ata agora sobre o urbanismo en España (Urbanismo e democracia. Alternativas para evitar a corrupción. Fundación Alternativas), recentemente presentado no Congreso dos Deputados. Tres volumes cartográficos dedicados á descrición do problema e ás alternativas para corrixir o tiro a favor dun urbanismo sostible, que chegan á conclusión de que "todo solo debe considerarse como non urbanizable, mentres non se demostre a absoluta necesidade de ser transformado urbanisticamente". Unha reacción lóxica a tanto exceso.
Ningún comentario:
Publicar un comentario