MEDIO AMBIENTE

Unha das principais ameazas que penden sobre Galicia é a destrución dos seus recursos naturais. Á beira da principal catástrofe ecolóxica dos últimos anos, causada polo buque Prestige, poderiamos enumerar unha infinidade de lugares da nosa xeografía que simbolizan atentados contra un ben tan importante na actualidade: Valdoviño, Marín, Fragas do Eume, Belesar, Rinlo, San Cibrao das Viñas, Caldas de Reis, Boiro e un longo etcétera son mostras de espazos naturais nos que se produciu unha variada gama de condutas que afectan ao medio ambiente, algunhas das cales motivaron a apertura dun procedemento penal por delito ecolóxico.
Neste sentido, hai que eloxiar o labor da Fiscalía galega, que, de oficio ou a instancia de asociacións ecoloxistas, decidiu presentar as correspondentes denuncias nos xulgados. E mención especial merece, en concreto, a súa recente petición de que se investigue a actuación dunha empresa hidroeléctrica por manter completamente seco durante moitos anos un tramo de varios quilómetros do río Eume, sen achegar o caudal ecolóxico que esixe a Lei de Pesca Fluvial de Galicia.
A pesar de que esta petición causou estrañeza nos responsables da empresa en cuestión e nalgúns medios de comunicación, hai que recordar que un delito ecolóxico non só se comete realizando as actividades que poderiamos cualificar de paradigmáticas ou tradicionais, como son, entre outras, emisións, verteduras, radiacións, escavacións ou depósitos, senón que se comete tamén mediante "extraccións" e "captacións de augas". Obviamente, para que chegue a existir devandito delito requírese en todo caso que as citadas actividades infrinxan as normas (administrativas) protectoras do medio ambiente e que ademais "poidan prexudicar gravemente o equilibrio dos sistemas naturais", aspectos que o xuíz deberá investigar.
Xa vai sendo hora de que tanto a Administración (principalmente a autonómica, que é a que posúe a maior parte das competencias respecto diso) como os tribunais de xustiza outorguen ao medio ambiente a transcendencia que merece e deixen de consideralo como un ben xurídico "moderno", de segunda categoría, afastado do núcleo tradicional do dereito penal, en sintonía cunha criticable opinión doctrinal que, ao socaire dunha especie de funcionalismo individualista, relativiza a súa importancia co argumento de que as agresións ao medio ambiente non afectan directa e inmediatamente a individuos concretos, senón que se proxectan máis ben sobre as xeracións futuras.
A diferenza do dereito penal clásico da Ilustración, no que o patrimonio individual e, especialmente, a propiedade ocupaban un lugar preferente na xerarquía de bens xurídicos, o dereito penal da actualidade debe preocuparse tamén (e en maior medida) polos danos sociais que se poden causar con esa propiedade: por exemplo, debe preocuparse máis da explotación dun vello buque petroleiro que do furto dunha lata de aceite para motores.