mércores, 17 de setembro de 2014

PENSAR EN GRANDE, MIRAR LONXE

A endogamia orgánica e política que desenvolveron os partidos en España é consecuencia dun sistema como no que deveu o réxime da chamada transición, cun grao tan alto de desharmonía e decadencia que entre os que fan a política e os que inflúen nela hai tal maridaxe que non se sabe moi ben os que son uns e que son os outros, e ten, como deriva inevitable a oligarquización de todos os ámbitos de poder.

Transmutado se as ideas por ocorrencias e os valores por prexuízos, e o debate político tramítase nun intercambio de eslóganes. Pero esta banalidade da vida pública non é neutra, só allea ao drama humano que existe detrás da indefensión social que representa. Este contexto no caso da esquerda é sumamente gravoso e contraproducente por canto supón vogar por un ecosistema político que afecta de forma desnaturalizadora á súa posición e función na sociedade. No momento que exista máis ideoloxía, máis valores, máis mobilización, máis protesta na rúa que no seo do socialismo terá acontecido o que afirmou Felipe González en Suresnes, que había máis socialismo fóra que dentro do PSOE. Non hai, polo tanto, outro camiño que fortalecer o poder cidadán que lexitima o poder político dos socialistas e que o sostén. Iso require un rearme ideolóxico na perspectiva do socialismo necesario.

O poeta arxentino Alma Fuerte escribiu que todos os incurables teñen cura cinco minutos antes da súa morte. O problema é non ter conciencia deses cinco minutos previos ou, o que é peor, estimar que son prescindibles. A inmunodeficiencia ideolóxica que supuxo para o Partido Socialista a asunción dun pragmatismo adaptativo ao sistema, o desmaio da súa vontade transformadora e de cambio, a súa inmersión absoluta nunha nova quenda canovista de partidos, que facilita o acceso ao Goberno pero nunca ao poder, desanda aquel camiño que Longo Cabaleiro afirmaba otrora que había que transmitir a cidadanía: "unha convicción de cuales son as nosas aspiracións. Ese espírito, esa convicción, non se pode levar á práctica dicíndolles que debemos conformarnos e que xa veremos que podemos facer despois. Non, non. Hai que crear ánimo para loitar; primeiro, contra todo o que veña, e despois, para cando chegue un momento propicio, poder dicir: aquí está o Partido Socialista coas súas ideas, disposto a loitar e gobernar. "
 
Asistimos en España á quebra dun sistema onde o erro é a consecuencia de impoñer unha realidade oficial allea a aqueles intersticios onde, fóra dos frontóns institucionais, fermentan as crenzas, reprobacións e uso sociais. En realidade, asistimos a unha privatización xeneralizada de todos os ámbitos onde o civismo ou o demos puidera ter algún protagonismo. É a suspensión drástica da cidadanía e a capacidade do Estado e a sociedade de regularse mediante principios éticos para circunscribir todas os asuntos morais e políticos a unha cuestión de recursos inspirada na equívoca ideoloxía que se oculta baixo a máscara de teoría científica. O Estado mínimo e a democracia limitada son os instrumentos para evitar calquera tipo de redistribución da riqueza e empobrecer amplas capas da poboación.

Ante iso, o Partido Socialista debe interpretar as auténticas necesidades das maiorías máis débiles e desasistidas para construír unha política inequivocamente propia, alternativa e non subsidiaria duns modelos sociais impostos por un réxime de poder dual e contramayoritario. O socialismo ten que superar o paradoxo de Bossuet, a que definía Rosanvallon como ese particular clase de esquizofrenia de deplorar un estado de cousas e, ao mesmo tempo, celebrar as causas concretas que o producen. Quizais porque como nos di José Ingenieros, a rutina é o hábito de renunciar a pensar. Precisamente cando o pensamento é máis necesario que nunca.

A esquerda refuxiouse no que Gianni Vattimo chama pensamento débil, un pensamento sen metafísica que é unha continua renuncia a trastornar a "orde obxectiva das cousas" imposta polo pensamento unilateral conservador. Empero, como na oda de Horacio, ao partido socialista, se o mundo se está a derrubar, non o poden alcanzar por máis tempo impávido as ruínas. Para iso, xa non é suficiente suplir as ideas por un pragmatismo transixente, porque, como nos advertía Ortega, só cabe progresar cando se pensa en grande, só é posible avanzar cando se mira lonxe.
J.A.M.

Ningún comentario: