O DESCONTROL DA XUNTA DE GALICIA

O Valedor culpa á Xunta polo descontrol das canteiras ilegais

.

Benigno López di que tres consellerías atentan contra dereitos constitucionais

.

Política Territorial acusa ás outras consellerías de non enviarlle informes

.

As consellerías de Política Territorial, Innovación e Industria e Medio Ambiente non souberon concretarlle ao Valedor do Pobo nin cantas canteiras existen en Galicia nin cales delas son ilegais. Benigno Sánchez abriu unha queixa de oficio a raíz dunha noticia publicada no PAÍS o 29 de outubro pasado, na que se dicía que na Consellería de Política Territorial amontoábanse 300 expedientes de empresas mineras que pedían desde 2004 á Xunta que regularizase a súa situación.

As consellerías ás que o Valedor reclamou información foron polo xeral inconcretas nas súas respostas. E xunto aos seus vaguedades, algunhas ata terminaron culpando ás outras dos seus propios atrasos no control e a tramitación de licenzas para as canteiras.

Só un departamento da Administración galega, a Dirección Xeral de Industria, acerta a responder á institución do Valedor que en Galicia "habería ao redor de 600 explotacións mineras ao descuberto" e que "case a metade estarían levando a cabo plans de restauración" do espazo degradado, mentres que "a outra metade non o farían". Ademais, aínda sería "máis abundante" a cifra daquelas empresas que non contan con garantía económica ou fianza ambiental que asegure os labores de restauración chegado o momento da pechadura. Isto, malia que xa transcorreron 26 anos desde que tanto o plan ambiental como a garantía económica convertéronse en obligatorios.

Unha das carencias máis comúns das minas ao descuberto, segundo o Valedor do Pobo, é a "ausencia dos títulos habilitantes da actividade, é dicir, concesións, licenzas ou autorizacións". Moitas destas empresas extractivas agardan, desde fai xa máis de cinco anos, a que a Xunta legalice a súa situación. A disposición transitoria 12 da Lei 9/2002 contemplaba que todas aquelas canteiras en activo que non contasen con licenza urbanística municipal poderían obtela se o Consello da Xunta considera que a súa actividade é compatible cos "valores naturais, ambientais e paisajísticos".

O Valedor do Pobo, nas conclusións do informe definitivo que onte -coincidindo coa publicación no DOG da lei de ordenación minera- remitiu ás tres consellerías implicadas, acusa a Política Territorial de "non concretar" e resalta o "inadecuado que parece seguir sen unha información exhaustiva" achega do número de explotacións en situación urbanística irregular. Por non saber, o departamento que dirixe María José Caride non sabe cantas son as minas actualmente en activo, nin sabe dar unha "data aproximada" para a resolución das solicitudes de legalización en trámite. E diso culpa a "outras consellerías", ás que acusa de que non lle envían os informes que ela solicítalles "reiteradamente".

A consellería de Medio Ambiente é a única que aporta algo de información. Facilita ao Valedor unha lista de 56 canteiras de toda a comunidade (destaca o número das que son de Valdeorras e Ortigueira) pendentes de acollerse á disposición transitoria 12, e di que 27 destas xa contan con informe favorable de Medio Ambiente mentres que 29 están en trámites por "o seu complejidad" ao estar en áreas da Rede Natura ou preto dela. Estas cifras, ao Valedor non lle satisfán porque non todos os expedientes pendentes de legalización teñen que pasar pola consellería de Manuel Vázquez.

A Xunta non resolveu por completo ningún expediente aparte do da polémica explotación da Campa (Folgoso do Courel), que agora está sendo investigada pola UE por irregularidades medioambientales. Coa nova lei, será Innovación e Industria a responsable de continuar a tramitación dos expedientes non resoltos. Á resposta cargada de indefiniciones da consellería de Fernando Branco, o Valedor replica que debería poñer maior interese en coñecer con exactitude o número de canteiras, cantas teñen plan de restauración e fianza ambiental e cales abandonaron a actividade sen cumprir coas súas obrigacións.