mércores, 24 de marzo de 2010

A AUGA SEMPRE VENCE AO LADRILLO

A construción salvaxe en zonas inundables suma vítimas ou danos en Madeira, o Guadalquivir ou A Rochelle - Cobra forza o debate sobre a expropiación de terreos ou o investimento en obra hidráulica

O fenómeno estendeuse nestes anos nos que o ladrillo converteuse na ferramenta máis fácil e máis rápida dos concellos para facer caixa. Non hai cifras oficiais, pero as dos ecoloxistas asustan. "Estimamos en 40.000 as construcións en dominio público hidráulico, a gran maioría vivendas, pero tamén cámpings, polideportivos, residencias de anciáns, colexios, restaurantes...". Os responsables políticos prefiren, con todo, quitar ferro. "Paréceme unha cifra esaxerada, algo alarmista", dí o subdirector de Dominio Público Hidráulico do Ministerio de Medio Ambiente. "Estamos realizando a cartografía de zonas inundables, que estará plenamente operativa en 2012".
Tras anos de mirar cara a outra parte, a radiografía do problema deu un salto de xigante en 2007, coa directiva da Comisión Europea que daba de prazo ata 2013 para que os Estados detecten en mapas as súas áreas con risco de inundación. "A reforma da Lei do Solo de 1998 xa estableceu que había que declarar como non urbanizable o solo que levase riscos, pero ese artigo nunca se cumpriu", "Como non había mapas de risco, construíase. Durante o boom inmobiliario ninguén quería mirar cara a un problema no que se está xogando con vidas humanas", que se estima en 300 as mortes causadas por inundacións en España nos últimos 15 anos.
Vidas como as dos 87 veraneantes que morreron en Biescas (Huesca). Foron 87 corpos arrastrados por unha riada que arrasou un cámping construído no curso dun torrente, preto dun barranco. Os informes técnicos que desaconsellaban a localización do establecemento nese lugar non serviron para nada.
Os estragos da auga tampouco son baladíes desde o punto de vista económico. Trátase do risco natural que máis danos causa en España ao ano: un 0,1% do produto interior bruto, é dicir, uns 1.000 millóns de euros. E pode ir a máis. Porque a medida que o cambio climático fágase máis presente, será necesario reevaluar os riscos que leva. "Aumentarán, por exemplo, os problemas de inundación en áreas costeiras, ata agora moi pouco importantes en España".
"Non caben máis que dúas alternativas. Ou se inician obras hidráulicas moi custosas que, se se fan con fondos públicos, implicarán transferencias de rendas aos que en moitos casos construíron ilegalmente. Ou se recolocan estas urbanizacións. A pesar de que sexa unha medida moi impopular e que expón moitos interrogantes, creo que haberá que avanzar neste camiño". Como un primeiro paso, o Goberno comezou nos últimos catro anos a recuperar terreos para dar máis espazo ao río. O alto custo destas expropiacións, máis enfocadas na mellora ambiental que na seguridade, provoca que se fagan moi lentamente.
Adóptese a decisión que se adopte, será un camiño lento, caro e que non cubrirá todos os flancos. "As canalizacións son necesarias, pero non suficientes. Dan unha falsa sensación de seguridade. Creo no exemplo francés, que implica plans de prevención para sensibilizar á poboación. Hai que ensinar á xente a convivir co risco e non falar só disto cando hai unha traxedia. As administracións públicas esconderon a cabeza o resto do tempo".
Pero non todos escóndense. O Concello de Móstoles leva anos pedindo á Confederación Hidrográfica do Tajo e ao Goberno central a demolición dos dous centenares de vivendas na canle do río Guadarrama. "Antes de que haxa unha traxedia humana, como a de Biescas", dicía o alcalde, Esteban Parro, fai xa dous anos e medio. Este poboado naceu nos anos sesenta do século pasado. As vivendas que nun principio se utilizaban para o descanso de fins de semana convertéronse en residencias habituais.

1 comentario:

Anónimo dixo...

Estoy de acuerdo con que los responsables son los políticos y técnicos que autorizan las construcciones en lugares inundables, pero los ciudadanos no tienen un mínimo de sentido común y compran, o pidien permiso para construir, las casas/pisos/chalets en esos lugares, en los que nunca se ha construido por el riesgo que existe. Antes de hacer una inversión tan importante como es la de la vivienda hay que informarse un poquito de dónde se va a poner el dinero.