domingo, 29 de agosto de 2010

A UTÓPICA LEGALIDADE URBANISTICA

A autora dun estudo xurídico sobre licenzas advirte que os plans de ordenación que legalizan inmobles con sentenza de demolición poden ser declarados nulos.

Os propietarios de 180 vivendas de Jacinto Benavente salváronse recentemente da derriba porque o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia recoñece que o novo Plan Xeral ampara legalmente o edificio. Unha solución á que os alcaldes recorren habitualmente pero que á experta Rosana Varela non deixa de sorprenderlle: "Asómbrame que se fagan con tanta lixeireza estas manifestacións nos medios. Son certamente temerarias, porque se se demostra que un plan de ordenación municipal faise coa intención de legalizar un edificio con sentenza de demolición pódese declarar nulo".
Este é unha dos puntos reflectidos na súa tese sobre as licenzas urbanísticas e as cuestións referentes á nulidade, a responsabilidade patrimonial e os problemas derivados da súa execución. O informe Auken do Parlamento europeo denuncia a cantidade de fallos incumpridos en España e, dentro de Galicia, Vigo "leva a palma" con máis de 1.200 vivendas pendentes de derriba.
Os concellos redactan novos plans de ordenación para amparar as construcións ilegais e evitar o pago de indemnizacións, pero calquera cidadán pode instar a súa nulidade se se demostra esa intencionalidade. "E en todo caso, o edificio debería volver solicitar licenza", engade Rosana, que compatibilizou o estudo coas súas responsabilidades como responsable do departamento xurídico de Anfaco.
Unha recente sentenza arroxa luz sobre o suposto de que o novo plan atópase en proceso de aprobación cando se declara a nulidade. "Di que neses casos non é impedimento para a execución porque os termos xurídicos cos que se expuxo non cambiaron", explica.
A tese foi tutelada pola profesora Patricia Valcárcel e o catedrático Pablo Menéndez, da área de Dereito Administrativo da Universidade de Vigo. O estudo tamén é crítico coa última reforma da Lei de Ordenación Urbanística de Galicia (Louga). "Supón unha amnistía. Somos incongruentes porque nos lamentamos das derribas que non se realizan e, con todo, dítanse normas que amparan ilegalidades do pasado, sobre todo as cometidas en solo rústico. Un elemento indispensable na riqueza do noso patrimonio", denuncia.
Grazas á disposición transitoria terceira da Louga, todas as edificacións acabadas a 1 de xaneiro de 2003 ás que non se lles abriu ningún expediente quedan legalizadas. "É realmente inxusto para quen teñen a súa vivenda nun proceso deste tipo fronte aos que cometeron a mesma ilegalidade pero tiveron a sorte de non ser denunciados. Ademais en dous anos podes seguir realizando obras de mantemento. Estamos ante unha hipocrisía xurídica", expón.
Outro dos cambios recentes da Louga é a fixación dun prazo de caducidade para abrir un expediente. "Ata agora a Administración podía incoalo en calquera momento, pero agora establécese un prazo. Este xesto tamén prexudica á defensa da legalidade urbanística", lamenta.
A "consecuencia natural" dun fallo de anulación de licenza é a demolición e dada a dimensión tan pública deste concepto calquera cidadán pode instar unha execución, do mesmo xeito que interpor unha denuncia.
De feito, Rosana Varela tamén menciona aos expertos neste tipo de actividade: "Ata cando se confunden con outro tipo de propósitos, a condición de que se parta dunha ilegalidade, redundarían nun beneficio para todos os cidadáns".
Varela tamén contempla a responsabilidade patrimonial que xorde tras a nulidade dunha vivenda e subliña que os medios de defensa dos afectados deberían ir por outras vías. "Os particulares tamén poden solicitar imposibilidade natural ou legal de levar a cabo a sentenza cando o concello é inactivo", aclara.
En ocasións, as corporacións locais poden aducir que o afectado induciulles a erro para non asumir as indemnizacións, pero a Administración está obrigada a comprobar os datos e só pode recorrer a este suposto cando o propietario da vivenda foi "determinante" en devandita equivocación.
RosanaVarela

Ningún comentario: