UN CONCELLO FÓRA DE CONTROL (SEGUE A CORRUPCIÓN)

Un xuíz investiga unha decena de delitos en Castro Urdiales e imputa ao alcalde

.

O rexedor e o seu predecesor foron detidos por prevaricación

.

Edís que ingresan na súa conta cheques dunha empresa beneficiada por contratos do Concello, porque o xerente é compañeiro de partido. Irmáns de concelleiros bendicidos con obras municipais que cobran, ata, sen necesidade de facelas.

Vivendas construídas sen licenza, sen auga ou sen luz, onde os compradores pasean de noite ao can con lanterna e lanzan cables pola estrada ata o depósito de auga máis próximo. Urbanizacións que non aparecen nos mapas, é dicir, nos plans de ordenación urbana. É unha pequena mostra das irregularidades que un xuíz case recentemente chegado, Luís Acayro, detectou en Castro Urdiales (Cantabria), un municipio a 35 quilómetros de Bilbao, refuxio de moitos vascos e niño de construtores en refacho, que en 15 anos ha cuadruplicado a súa poboación. Gobernado por un alcalde tránsfuga do Partido rexionalista de Cantabria (PRC), Fernando Muguruza, é un concello fóra de control, segundo un informe do Tribunal de Contas.

O xuíz detectou indicios de delitos contra a ordenación do territorio, contra o patrimonio histórico, de prevaricación, suborno, tráfico de influencias, malversación de fondos públicos, falsidade documental, branqueo de capitais e estafa. A lista de detencións (18) é aínda máis longa e salpica a case todos os partidos. Están imputados, entre outros, o alcalde, o seu predecesor, Rufino Díaz Helguera (expulsado do PSOE e hoxe concelleiro de obras), catro edís da corporación actual e seis da anterior, unha ducia de técnicos e funcionarios e sete promotores. O xuíz investiga irregularidades cometidas en máis de 30 execucións urbanísticas. Ocupan máis de 3.000 folios.

De momento, o xuíz ditou dous autos de procesamiento. O primeiro, de setembro de 2008, contra o alcalde, o concelleiro de Facenda (PP), a de Cultura (PP) e os ex edís de Obras (EU), Medio Ambiente (PP) e Deportes (EU), entre outros, por prevaricación e tráfico de influencias. Adxudicaron sen concurso as obras de acondicionamento do túnel de Mioño a unha empresa, que "nin era especializada no sector", segundo o auto, pero cuxo xerente era irmán do entón concelleiro de Industria. A empresa, Izeta, cobrou 58.765 euros polas obras, que nunca chegaron a terminarse. O túnel está actualmente pechado por ser perigoso.

A investigación céntrase agora en catro promocións de vivendas levantadas sobre a canle dun arroio, é dicir, sobre o que podería ser terreo público. De confirmarse, as casas, moitas xa vendidas (os compradores pagaron a Urdicam, unha das promotoras, grandes cantidades en diñeiro negro, segundo fontes coñecedoras da investigación) serían ilegais e susceptibles de derriba. Por iso o xuíz esixiu aos xestores de Urdicam unha fianza de máis de 4,8 millóns de euros. Ademais, a licenza de obra é posterior ao certificado de fin de obra do arquitecto. O consistorio autorizou a construción cando xa estaba terminada.

Para que respondesen por este capítulo de irregularidades foron detidos recentemente o alcalde, o seu predecesor e o ex secretario municipal, César Sáiz. Dous avogados acompañaron a Muguruza. Un deles, Luís Revenga, é membro do consello de administración da empresa editora do Diario Montañés, un xornal que dedicou varios artigos ao xuíz. Nun dos máis recentes, titulado "O xuíz Acayro, protagonista dunha controvertida e mediática instrución" advertíanlle: "En Castro non todas as miradas están postas en Muguruza e os seus socios. Outros apuntan ao xuíz".

Tras quedar en liberdade, Muguruza manifestou a súa "decepción coa xustiza española" e asegurou actuar sempre conforme ao que lle indicaron os técnicos. Con todo, está acudido como acusación particular na causa Fernando Urruticoechea, interventor do municipio entre 2001 e 2006. Asegura que o fai "para defender o patrimonio de Castro Urdiales", despois de que no concello fixésenlle "a vida imposible" por elaborar informes nos que manifestaba "as flagrantes ilegalidades que pretendían levar a cabo". Outro empregado foi hospitalizado cunha crise nerviosa polo acoso dos seus superiores, segundo denunciou EU. Xa non vive en Castro Urdiales.

Foron os informes de Urruticoechea os que puxeron en marcha ao Tribunal de Contas. O PP, entón na oposición, envioullos ao tribunal en xaneiro de 2003, pero cando este entregou as súas conclusións, en xullo de 2008, a situación cambiara: o PP acaparara poder grazas a un acordo co alcalde tránsfuga. E o informe do tribunal non foi difundido.

O Tribunal arrinca queixándose porque o Concello non lles dá os documentos que piden. A "falta de control e de procedementos normalizados na concesión de licenzas urbanísticas", co consecuente "risco de actuacións discrecionales", explican, impídelles pescudar cantas se concederon entre 2002 e 2005. Destacan que o consistorio renunciou a miles de metros de aproveitamentos urbanísticos (o que os promotores deben cederlle en cada urbanización) ou o seu equivalente económico, varios millóns de euros. E como desde 1991 ata 2005 só se aprobaron dous orzamentos con "omisións e inconsistencias".

O dossier de irregularidades, de máis de 3.000 folios, segue engordando. O refacho acabouse en Castro Urdiales. Os especuladores necesitan outro niño.