TORMENTA FINAL NO BIPARTITO

Conselleiros do PSdeG intentaron convencer a Touriño para que rompese o Goberno a dous meses das eleccións.

.

Cargos socialistas pediron cesar ao titular de Industria polo concurso eólico. José Blanco amagó con irse a Madrid polos seus desencontros con Touriño

.

Tres anos de convivencia máis ou menos azarosa que deveu en guerra unha vez aberta as plicas do concurso eólico. Entón, a mediados de decembro, o bipartito estivo a piques de saltar polo aire. Faltaban só dous meses para as eleccións autonómicas, que formalmente aínda non estaban convocadas. Varios conselleiros socialistas, comandados polo vicesecretario xeral do partido, Ricardo Varela, e o titular de Medio Ambiente e agora candidato a liderar o PSdeG, Manuel Vázquez, esixiron a Touriño a destitución do responsable de Industria, o nacionalista Fernando Blanco, e a inmediata convocatoria de eleccións. A manobra viña avalada desde arriba. Contaba coa aprobación do número dous do PSOE, José Blanco. A secretaria de Organización en Galicia, Mar Barcón, tamén estaba ao tanto.

Na recta final da lexislatura, socialistas e nacionalistas deixaran de soportarse en público e intercambiaban dardos diarios a través da prensa sobre a adxudicación dos muíños de vento. As presións empresariais e do PP empuxaran a Touriño a erixirse en garante do maior concurso público na historia autonómica. "O responsable último será o Consello da Xunta que presido, revisaremos o expediente eólico", anunciara con solemnidade o xefe do Executivo. O seu conselleiro de Industria e responsable directo da adxudicación non se arredró: "Que Touriño revise o que queira, eu contento, pero non se se ten competencias para facelo". A cúpula do PSdeG interpretou esas palabras, nunha entrevista publicada por Xornal de Galicia o 29 de decembro, como a provocación definitiva, un desaire ao que non cabía máis resposta que a destitución do conselleiro nacionalista.

A estratexia estaba perfectamente calibrada. O cesamento derivaría nunha monumental rifa interna entre os socios de Goberno. rompería a coalición e os socialistas acudirían ás urnas cun discurso propio que lles permitiría tomar distancia do BNG e, sobre todo, da adxudicación eólica da que sempre desconfiou esa metade do Goberno. O concurso provocara unha guerra de La Voz de Galicia contra o recentemente saído Xornal, propiedade do construtor Jacinto Rei, que optaba ás adxudicacións e finalmente logrou facerse con 142 megavatios. Touriño e algunhas consellerías socialistas ordenaran ata un veto informativo ao novo xornal, cunha liña editorial próxima ao BNG.

O golpe de man permitiría, segundo os plans de Varela, Vázquez e José Blanco, desterrar a imaxe do PSOE -moi estendida entre as bases socialistas e o electorado indeciso- como refén dos nacionalistas. Outra vez máis, Touriño dixo non. O presidente refugou as recomendacións dos dirixentes do seu partido. Como en agosto, cando decidiu non adiantar as eleccións contravindo o criterio da dirección federal do PSOE e de destacados dirixentes do PSdeG, o presidente desoyó esas peticións ante o temor de que a ruptura do Goberno tivese máis custos que beneficios electorais.

As relacións de Touriño co partido foran tensas desde o comezo da lexislatura. Ao pouco de tomar posesión o bipartito, o presidente xa tivo que soportar unha tormentosa sesión do comité nacional, máximo órgano do PSdeG entre congresos, na que lle choveron reproches pola elevada presenza de independentes na parte socialista do Goberno. Pero a tensión entre Touriño e o partido, do mesmo xeito que a disputas na Xunta co BNG, mantívose solapada durante tres anos e medio. Ata que o episodio do concurso eólico agrandou a ferida, e o enfrontamento prolongouse sen remedio durante case toda a campaña electoral.

As dúas semanas anteriores ao 1-M foron un sinvivir na sede central do PSdeG, na rúa compostelá do Pino. Como xa fixera en comicios anteriores, José Blanco instalouse en Santiago co seu equipo de comunicación ao completo. Os choques sobre a estratexia electoral foron continuos, sobre todo polas resistencias dos asesores de Touriño a abandonar a formulación hiperpresidencialista da campaña e adoptar unha mensaxe máis agresiva ante a evidencia do crecemento do PP nas enquisas. A contorna do presidente da Xunta resistíase, ademais, a incrementar a presenza de Rodríguez Zapatero, que Blanco consideraba crucial para mobilizar aos seus votantes máis renuentes.

O grao de enfrontamento foi tal que o vicesecretario xeral do PSOE, segundo diversos dirixentes consultados, estivo a piques de plantar a campaña e irse a Madrid con todo o seu equipo. Blanco chegou a expulsar dunha reunión a un dos asesores máis próximos ao agora presidente en funcións. Con semellante deterioración do clima interno, as direccións federal e galega xa acordaran que, se se salvaba a Xunta, Touriño non podería seguir gozando da mesma autonomía de decisión e debería render contas ante o partido. O veredicto do 1-M xa non lles deu opción.