mércores, 29 de decembro de 2010

UN FUTURO SOSTIBLE PARA O LADRILLO

O 'boom' da construción deixa unha factura elevada - O sector debe asumir novos conceptos para superalo - Ten ao alcance liderar unha onda de innovación

A construción foi importante na economía, polo menos, desde os anos sesenta. Desde o extraordinario éxodo do campo ás cidades, o nacemento das segundas residencias e o turismo de masas. Pero mantivo un perfil equilibrado ata o último gran período de prosperidade, o boom de 1995-2007, cando aos elementos anteriores (aumentados) sumóuselles unha lexislación permisiva e un acceso barato ao crédito. O resultado máis coñecido foi a explosión do ladrillo. O máis discreto, a consolidación dun sistema. Construtores e promotores ocupaban a cúspide, pero só grazas á sólida base social e económica na que se asentaban.
"O problema é que o axente urbanizador privado, por razóns lóxicas, non ten en conta toda unha serie de consecuencias sociais negativas (externalidades) das súas decisións, xa que estas escapan da súa esfera. Só sopesa os aspectos privados (beneficios) ou aqueles aspectos sociais que cre que lle van a granjear unha imaxe positiva ante a opinión pública, como o argumento de que 'creamos moito emprego'", indica Ernest Reig, catedrático de Economía Aplicada.
O sistema era, con todo, moito maior porque beneficiaba a moita máis xente. En 2007, o ano culminante da burbulla inmobiliaria, a construción empregaba a 328.000 persoas no territorio valenciano, un 14,8% do total de traballadores. Multiplíquese ese dato polo número de membros das súas familias. Engádanse varios miles de empregados máis no conxunto da actividade inmobiliaria (encadrados no sector servizos, non no da construción), e aos propietarios de terreos non urbanizables que viron como se multiplicaba o seu valor ante a perspectiva da recualificación, e entenderase mellor a escasa reacción social que xerou o tsunami de ladrillo.
Quedaban, claro, as administracións públicas. Pero, corrupción aparte, aos poderes autonómicos e locais resultáballes "máis cómodo mirar cara a outro lado e atender soamente aos ingresos fiscais que as operacións urbanísticas podían xerar".
O impacto foi formidable: entre 1987 e 2006 o ritmo de crecemento das "superficies artificiais" (construídas) creceu en España un 41%, mentres en Europa facíao ao 8,5%. Alacante foi a segunda provincia onde máis aumentou este tipo de chan. Valencia, a terceira. En 2006, as superficies artificiais representaban no conxunto de España o 2%. Na Comunidade Valenciana era o 4,9% (unha proporción similar á francesa). Pero nos 10 primeiros quilómetros desde a costa elevábase ao 15,2%. E se se tomaba só o litoral de Alacante, disparábase ao 18,2%.
A picada da burbulla tivo unha dramática factura en termos de paro: a construción empregaba no terceiro trimestre de 2010 a 185.200 persoas, case a metade que fai tres anos. E boa parte deses 152.000 traballadores sobrantes teñen moitas papeletas para converterse en parados de longa duración.

Ningún comentario: