luns, 25 de maio de 2009

DE RIBEIRA DUN RÍO SECO A BOSQUE CON 6.OOO ÁRBORES

Un proxecto pretende restaurar a canle do Salobre, en Teruel.

Unha fila de chopos no horizonte presupón a existencia dun río aos seus pés. Trátase dunha paisaxe típica dun ecosistema de ribeira. Con todo, hai canles que empezan a estar desprotexidos de vexetación e onde a auga comeza a escasear. É o caso do río Salobre, ao seu paso por La Hoz de la Vieja (Teruel), onde a agricultura e o sobrepastoreo de ovino exerceron durante décadas unha presión excesiva sobre o ecosistema de ribeira, ata transformalo no que hoxe é: unha canle seca e pedregoso, cun hilillo de auga subterránea, e que dúas veces ao ano sofre episodios de avenidas polas choivas torrenciais. E é que, ademais de delimitar e protexer o río, as árbores evitan a erosión de chans.
O río Salobre discorre por un espazo Rede Natura 2000 e a zona de especial protección para aves Desfiladeiros do Río Martín, que foi declarada polo seu interese ornitolóxico de rupícolas como voitre leonado (Gyps fulvus), alimoche (Neophron percnopterus), falcón peregrino (Falco peregrinus), aguia real (Aquila chrysaetos) e ata aguia azor perdicera (Hieraaetus fasciatus). Concretamente, unha parella de aguia perdicera criaba fai 10 anos nun dos cortados do río Salobre, pero tras a tala de árbores, substituídos polos cultivos de cebada e trigo, chegou a falta do seu alimento principal: coellos, lebres e córvidos desapareceron aos poucos, xa que o bosque de ribeira era a súa zona de refuxio e comida.
Para recuperar o que un día foi un hábitat de ribeira, a Sociedade Española de Ornitoloxía (SEO/BirdLife) e a Fundación Banco Santander puxeron fai un ano en marcha un proxecto para restaurar a zona. A primeira actuación foi suavizar os noiros da canle para que en caso de choivas torrenciais non haxa avenidas e as augas distribúanse ata as acequias laterais. Ademais, grandes bloques de terra apelmazada dispúñanse en metade da canle, o que dificultaba o fluír das augas, e procedeuse a descompactalos.
6.000 árbores
Finalmente, para reproducir o bosque natural e devolver a ribeira ao seu estado inicial plantáronse uns 6.000 esquejes de especies autóctonas como salgueiro branco, sargantillo, álamo branco, chopo, tamariz, olmo e fresno, a metade doados por viveiros do Goberno de Aragón. "As plantacións de árbores de ribeira realízanse con dúas ou máis exemplares moi xuntos para que as auxinas ou hormonas vexetais cren o seu sistema de raíces mellor", explica o delegado da SEO/BirdLife en Aragón, Luís Tirado.
A modificación antropolóxica da paisaxe coa invasión do dominio público hidráulico levou a perda de flora e fauna e, como consecuencia, minguou a auga. Impactos negativos que máis de 100 voluntarios trataron de mitigar coas plantacións do futuro bosque de ribeira, e quizá así se reintroduzcan poboacións de coello e a parella de aguia perdicera regrese a criar.

Ningún comentario: